Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Grimìo-di-boursèu-redoun
Grimmia orbicularis
Grimmiaceae
Nom en français : Grimmie orbiculaire.
Descripcioun :Aquesto mousso coumuno dóu gènre Grimmia trachis en couissin gris, sourne e redoun sus li roucas cauquié. Coume quàsi tóuti li mousso dóu meme gènre si fueio soun acabado pèr uno longo ciho ialino. Fai eisadamen d'espouroufite clina que de verd devènon aranjo.
Usanço :Se destrìo de Grimmia pulvinata, enca mai coumuno, bonodi soun urno redouno (acabado emé uno pouncho pèr Grimmia pulvinata) e subretout au microuscope que si celulo de baso de fueio soun 4 à 8 cop pu longo que larjo (quàsi carrado pèr Grimmia pulvinata). Coumpara emé la grimìo-en-couissin que ié sèmblo proun.
Port : Acroucarpo
Taio : 1 à 4 cm
Fueio : 1,5 à 2 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Grimmia
Famiho : Grimmiaceae
Ordre : Grimmiales
Coulour de la flour :
Petalo : 0,2 à 0,3 cm
Ø (o loungour) flour : Dènt larjo
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 50 à 2000 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Roco
- Muraio
- Paret
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Grimmia orbicularis Bruch ex Wilson, 1844